Terminy „mikro- i makrostruktura” mówią bezpośrednio o skali obserwacji. Makrostruktura dotyczy obserwacji wykonywanych gołym okiem, przy czym w idealnych warunkach zdrowe ludzkie oko jest w stanie dostrzec cząstki o rozmiarach około 0,1 mm. Jest to jednak zadanie niezwykle trudne i raczej niedające wielu szczegółów, tym samym w rzeczywistości obserwacji makrostruktury dokonuje się z użyciem mikroskopów stereoskopowych lub lup. Skoro makrostruktura dotyczy skali od części milimetra wzwyż, to idąc dalej, mikrostruktura musi dotyczyć obserwacji poniżej tych wartości, a sam termin ‘mikro’ daje informację, że poruszamy się w skali 10-6, czyli parę-paręset mikrometrów.
Ze względu na skalę badanie makrostruktury jest bardziej powierzchowne i może być dokonane bez specjalistycznego sprzętu, czyli nieuzbrojonym okiem. Jak jednak już wyżej napisano, aby obserwacja była dokładniejsza i możliwa do udokumentowania, często wykorzystuje mikroskopy stereoskopowe. Zwykle w badaniach makroskopowych stosuje się powiększenia nie większe niż 50x. Dzięki temu możliwe są oględziny powierzchni materiału pod kątem uszkodzeń, nieciągłości, niejednorodności składu chemicznego i innych istotnych wad. Szczególnie istotne jest to, że badania, w zależności od potrzeb, mogą być wykonywane bez lub ze specjalnym przygotowywaniem próbek.
Badania mikrostruktury wykonywane są pod mikroskopami dużych powiększeń, które umożliwiają badania w powiększeniach do około 1500x. Dzięki temu możliwe jest dokonanie innych, pogłębionych obserwacji. Badanie pozwala określić grubość i jakość cienkich warstw materiału, ujawnia mikropęknięcia, korozję i inne wady niedostrzegalne gołym okiem. Próbka do badania mikrostruktury musi być przygotowana z najwyższą starannością w taki sposób, aby nie uszkodzić materiału. Przygotowania próbki dokonuje się z pomocą aparatury takiej jak przecinarki, praski oraz polerki. Cały proces polega na wycięciu interesującego elementu, osadzeniu go (najczęściej) w żywicy, szlifowaniu i polerowaniu. Czynności te są konieczne, ponieważ mikroskopy dużych powiększeń wymagają odpowiedniej płaskości powierzchni a czasem jej wytrawienia, aby możliwe było przeprowadzenie prawidłowych obserwacji.
Obserwacje próbek za pomocą mikroskopów pozwalają na zdobycie bardzo cennej wiedzy dotyczącej wielu etapów życia elementów obserwowanych. Wykonuje się je w celu kontroli jakości procesu hartowania, analizy zniszczeń czy jakości spoiny. Obecne wymagania i normy w wielu branżach wręcz wymuszają wykonywanie analiz z pomocą mikroskopów, przykładem mogą być mikroskopy metalograficzne wykorzystywane do sprawdzania czystości technicznej w zgodzie z normami VDA19 oraz ISO16232. Nierzadko, aby mieć pełny obraz sytuacji, konieczne jest łączenie obserwacji, zarówno makro- jak i mikrostruktury, dobrym przykładem są elementy ulegające uszkodzeniom w wyniku szoku termicznego, gdzie dokumentacje ogólnych zniszczeń i pomiarów szczelin wykonuje się przy użyciu mikroskopów stereoskopowych, a zmianę mikrostruktury ziaren analizuje z wykorzystaniem mikroskopów metalograficznych.
Otolice 38
99-400 Łowicz
tel.: +48 606 440 718
e-mail: kontakt@technolutions.pl